Reguły Przecinkowe

1. Wyrazy i wyrażenia wymagające przecinka przed sobą

Związki logiczne:

• „więc” – zdanie wynikowe
• „dlatego” – wskazuje na przyczynę
• „to dlatego”
• „wtedy” – określa moment
• „zatem”

Przeczenia i przeciwności:

• „mimo że” – zdanie przyzwalające
• „chociaż” – zdanie przyzwalające
• „choć” – zdanie przyzwalające
• „ale” – łączy zdania współrzędne przeciwstawne
• „jednak” – łączy zdania współrzędne przeciwstawne
• „a” – łączy zdania współrzędne (w kontrastach)

Zdania podrzędne czasowe:

• „gdy” – wyraża czas
• „kiedy” – wyraża czas
• „dopóki” – wyraża czas
• „aż” – wyraża czas
• „zanim” – wyraża czas

Zdania podrzędne warunkowe:

• „jeśli” – wyraża warunek
• „gdyby” – wyraża warunek
• „chyba że” – wyraża warunek

Zdania podrzędne przyzwalające:

• „mimo że” – wyraża sprzeczność (przyzwalające)
• „chociaż” – wyraża sprzeczność (przyzwalające)
• „choć” – wyraża sprzeczność (przyzwalające)

2. Kiedy stosujemy przecinki?

Przecinki stawiamy w następujących sytuacjach:

• Między zdaniem głównym a zdaniem podrzędnym – jeśli zdanie podrzędne wyraża czas, warunek, przyczynę, wynik, sprzeczność lub inne zależności.
• Przed wyrazami łączącymi – jak „ale”, „jednak”, „a” (przy zdaniach współrzędnych przeciwstawnych).
• Przy wyrażeniach czasowych, warunkowych i przyzwalających – ponieważ te wyrażenia wprowadzają dodatkowe myśli w zdaniu, które są oddzielane przecinkiem.

3. Zdanie podrzędne czasowe

Co to jest?

Zdanie podrzędne czasowe wyraża czas w odniesieniu do sytuacji w zdaniu głównym. Zwykle zaczyna się od słów takich jak: „kiedy”, „gdy”, „zanim”, „aż”, „dopóki”.

Przykłady:

• "Gdy byłem mały, marzyłem o podróżach."
• "Kiedy skończysz pracę, zadzwoń do mnie."

Dlaczego przecinek?

Przecinek stawiamy, ponieważ zdanie podrzędne czasowe wprowadza dodatkową informację o czasie, oddzielając ją od głównej myśli.

4. Zdanie podrzędne warunkowe

Co to jest?

Zdanie podrzędne warunkowe wyraża warunek, który musi zostać spełniony, aby doszło do jakiejś sytuacji. Często zaczyna się od takich słów jak: „jeśli”, „gdyby”, „chyba że”.

Przykłady:

• "Jeśli będziesz grzeczny, dostaniesz prezent."
• "Gdyby było cieplej, poszlibyśmy na spacer."

Dlaczego przecinek?

Przecinek stawiamy przed zdaniem podrzędnym warunkowym, ponieważ wyraża ono zależność warunkową, czyli coś, co ma się wydarzyć tylko wtedy, gdy spełniony będzie określony warunek.

5. Zdanie podrzędne przyzwalające

Co to jest?

Zdanie podrzędne przyzwalające wyraża sprzeczność lub pozwolenie na coś, mimo że zachodzą pewne przeciwności. Często używa się takich słów jak: „mimo że”, „chociaż”, „choć”.

Przykłady:

• "Mimo że padało, poszliśmy na spacer."
• "Chociaż byłem zmęczony, poszedłem do pracy."

Dlaczego przecinek?

Przecinek stawiamy przed zdaniem podrzędnym przyzwalającym, ponieważ informuje ono o okolicznościach, które nie stanowią przeszkody dla działania w zdaniu głównym.